در خلال جنگ روسیه و اوکراین در سال 2022، هواداران روس حرف Z را نماد حمایت خود نشان دادند و این حرف بر روی تمام خوردوها و تانک‌های روسی هک شده است.

حرف z در الفبای روسی نیست!

از آن جا که حرفZ  جایگاهی در الفبای روسی ندارد؛ از این رو نظرات متعددی در رابطه با مفهوم این نماد بیان شده است: کارشناس سیاست‌های پس از شوروی در این مورد اظهار کرد: عده‌ای ریشه Z را از عنوان Za pobedy به معنای «برای پیروزی» می‌پندارند و برخی دیگر تصور می‌کنند ممکن است از کلمه Zapad در مفهوم «غرب» باشد. حتی گفته می‌شود شاید این نماد به معنای برکناری رئیس جمهور اوکراین «زلنسکی» باشد. تحلیل‌گران نظامی سیاسی معتقدند که این حروف رمزی به بخش‌های خاص نیروهای روسیه در میدان جنگ مربوط می‌شود. چرا که بیش از 100 گروه و گردان بالغ بر 600 نفر از نقاط مختلف روسیه در حال نبرد با اوکراین هستند و وجود علایمی برای تشخیص نیروهای خودی از دشمن کمک کننده خواهد بود. در حقیقت به گفته‌ی مدیر سابق دفاع اندیشکده روسی، «مایکل کلارک» این نمادها معرف جهت و مکان هستند، به عنوان مثال مشخص می‌کند کدام واحد به کدام جهت (شمال شرقی یا شمال غربی) در حال حرکت است.

روایات دیگر از z

افسر بازنشسته اطلاعات میدانی، «دیوید کیم» حرفz  را «نقطه بدون بازگشت» تعریف کرده است. برخی باور دارند این علامت نشان گروه «واگنر» مزدوران حرفه‌ای می‌باشد که در مناطق برون مرزی در حال نبرداند. اما موثق‌ترین منبع در این خصوص می‌توان به پست وزارت دفاع روسیه نسبت داد، در این پست اعلام شد که نماد  Zبه اختصار از عبارت «Za Pobedu» (برای پیروزی)، «Za Mir» (برای صلح)، «Za pravdu» (برای حقیقت) و «Za Rossiou»  (برای روسیه) است. البته باید گفت استفاده از حروف و نمادها در جنگ‌ها یک شیوه متداول نظامی است و در بسیاری از جنگ‌های پیشین نیز به کار رفته است.

نماد z چطور نمایان شد؟

تنها چند روز بعد از حمله نظامی روسیه به اوکراین، جاسوس روسی «ماریا بوتینا» که امروز یک سیاستمدار است ویدئویی از خود انتشار داد که در حالی که حرف Z  را بر روی کت‌اش به جا می‌گذاشت شعار «برادران همین طور ادامه دهید. ما برای همیشه با شما هستیم» را سر داد.

Z  و هواداران آن

هوادارانz  حمایت خود را به شیوه‌های مختلف نشان داده‌اند، شبکه خبری دولتی روسیه «راشا تودی» تی شرت‌هایی که حرف z روی آن چاپ شده را به فروش گذاشته است. مجری تلویزیون روسیه «ولادیمیر سولوویوف» با چسباندن این حرف بر لب‌تابش طرفداری خویش را اعلام کرد، در مرکز نگهداری کودکان شهر کازان روسیه، بیماران به شکل z صف بستند.

مخالفان z

مخافان جنگ علیه اوکراین و اعضای اپوزیسیون به نشانه اعتراض حرف z نقش بسته بر آپارتمان‌هایشان را خط زده و یا پاک می‌کنند.

حقیقت Z

همان‌طور که پیش‌تر گفته شد این حرف لاتین وجود خارجی ندارد و هرگز حکومت روسیه به طور مستقیم از آن استفاده نکرده است، ماموران سرویس‌های امنیتی روسیه بعد از حمله به منطقه سکونت و کار فعالان حقوق بشر و طرفداران علیه جنگ حرف Z را هک می‌کنند. وزیر دفاع اوکراین این حرف را با نماد فاشیستی صلیب شکسته نازی‌ها قیاس کرده است، به هر حال، آنچه در اخبار و گزارشات دیده می‌شود هر روز کاربرد این حرف بیشتر شده و به نوعی به نماد تبدیل است. چنانچه مقام‌های روسیه برای نشان وفاداری خود از رهبر روسیه «پوتین» از این نماد استفاده می‌کنند.